SKKN Sử dụng phương tiện trực quan nhằm nâng cao ý thức tiết kiệm điện năng cho học sinh thông qua dạy, học môn Công nghệ 8

I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức 
 - Hiểu được cấu tạo, nguyên lý làm việc của đèn huỳnh quang
 - Biết được ưu, nhược điểm của mỗi loại đèn chiếu sáng trong nhà. 
2. Kĩ năng. 
 - Kĩ năng quan sát, phân tích kiến thức rút ra kết luận ... 
 - Nhận biết được một số loại đèn huỳnh quang, đèn led tiết kiệm điện. 
3. Thái độ. 	
- Có ý thức sử dụng đèn huỳnh quang đèn led tiết kiệm điện
- Tuyên truyền mọi người sử dụng đèn huỳnh quang, đèn led phù hợp để tiết kiệm điện năng hiệu quả. 
II. CHUẨN BỊ: 
Giáo viên: 
- Bài giảng Powerpoint trên máy tính xách tay, máy chiếu, màn chiếu
- Một số đèn: compac, nion, led. 
Học sinh: 
 - Nghiên cứu bài - Sách giáo khoa, vở bài tập, vở ghi, đồ dùng học tập
 - Tìm hiểu các đồ điện loại điện quang. 
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 
1. ổn định: 
2. Kiểm tra bài cũ: 
- Em thường dùng đèn sợi đốt ở những nơi nào, công suất bao nhiêu ?Vì sao?
3. Hoạt động dạy và học
HOẠT ĐỘNG DẠY CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG HỌC CỦA TRÒ –NỘI DUNG
 Hoạt động 1: Giới thiệu bài học
-Trong gia đình em đang dùng các loại đèn nào ?
- Giáo viên: chiếu cho HS xem hình ảnh một số loại đèn: compac, đèn led ... Chúng ta nên chọn các loại đèn này, vì sao ? 
- GV nêu mục tiêu cần đạt của bài học. Giáo viên viết tên bài lên bảng. 

- HS trả lời câu hỏi. 
- Lắng nghe và tiếp thu
- Học sinh ghi tên bài và đề mục vào vở ghi. 
Hoạt động 2: Tìm hiểu đèn ống huỳnh quang và đèn compac huỳnh quang. 
- Yêu cầu học sinh quan sát đèn thật và hình ảnh đèn ống huỳnh quang. 
- Hãy cho biết đèn ống huỳnh quang gồm những bộ phận nào? ( hs chỉ trên thiết bị)
- Đèn ống 0,6m và 1,2m có công suất bao nhiêu ?chọn loại công suất nào để sử dụng tiết kiệm điện ?
GV: cho hs quan sát tình trạng làm việc của đèn huỳnh quang
- Lớp bột huỳnh quang có tác dụng gì ?
- Điện cực cấu tạo như thế nào ?
- Hãy trình bày nguyên lý làm việc của đèn ống huỳnh quang ?
- Vậy ánh sáng của đèn được phát ra từ thành phần nào?
- Vậy để thay đổi màu sắc ánh sáng, ta cần thay đổi thành phần nào?
- Đèn ống huỳnh quang có ưu, nhược điểm gì?
- Hiện nay thường dùng đèn ống huỳnh quang vì sao ?
- So sánh công suất của đèn huỳnh quang và đèn sợi đốt ?Chọn loại nào để sử dụng ?
- Sử dụng đèn ống huỳnh quang ntn cho hợp lý? Không nên sử dụng vị trí nào ?
 - GV: Nên chọn đèn tuýp gầy T5, T8 sử dụng ballast điện tử
- Sử dụng tiết kiệm điện được 10 – 15% so với đèn sợi đốt
- Yêu cầu HS quan sát đèn Compac huỳnh quang đang bật sáng. 
Nguyên lý làm việc: giống đèn ống huỳnh quang. 
- Đèn compac có ưu, nhược điểm gì so với đèn ống huỳnh quang (nion)?
- Yêu cầu HS quan sát hình ảnh các dạng đèn LED và ứng dụng thắp sáng, bật sáng một vài loại. 
- Đèn LED có ưu, nhược điểm gì so với đèn ống huỳnh quang và đèn compac ? 
- Giáo viên giới thiệu: Đèn Led tiết kiệm điện năng nhất, chọn đèn LED sẽ giúp tiết giảm khoảng 75% sản lượng điện tiêu thụ thắp sáng của cả nước, có tuổi thọ gấp khoảng 10 – 12 lần đèn compac, Hiệu suất phát sáng gấp 3 đến 4 lần đèn compac, có ánh sáng dịu hơn cả compac, cấu tạo nhỏ gọn, đẹp ... Tuy nhiên đèn led phụ thuộc nhiều vào chất lượng sản phẩm. 
I. Đèn ống huỳnh quang: 
1. Cấu tạo: 
- Đèn ống huỳnh quang có 2 bộ phận chính: ống thuỷ tinh và hai điện cực. 
a. Ống thuỷ tinh: 
- Phổ biến 0,6m; 1,2mBóng 0,6m nên chọn P=18w, bóng 1,2m nên chọn P = 36w. 
b. Điện cực: 
- Điện cực làm bằng vonfram, dạng lò xo. 
2. Nguyên lý làm việc: 
- Nguyên lý SGK
3.Đặc điểm của đèn ống huỳnh quang: 
a. Hiện tượng nhấp nháy: Đèn phát ra ánh sáng không liên tục, có hiệu ứng nhấp nháy. . 
b. Hiệu suất phát quang: khoảng 20% à 25% điện năng tiêu thụ được biến đổi thành quang năng. 
c. Tuổi thọ của đèn: khoảng 8000 giờ. 
d. Mồi phóng điện: Dùng chấn lưu, và tắcte. 
4. Các số liệu kỹ thuật: 
- P= 7w, 9w, 11w, 15w, 20w... 
- Dùng đèn huỳnh quang tiết kiệm 10-15% điện năng. 
5. Sử dụng: 
- Sử dụng phù hợp với diện tích phòng (đủ sáng). 
- Sử dụng thắp sáng trong gia đình những vị trí phù hợp. 
- Sử dụng rất kinh tế tuy nhiên khi xảy ra sự cố cần người có chuyên môn mới kiểm tra và thay thế được... 
IV. Đèn Compac huỳnh quang. 
- Chấn lưu đặt trong đuôi đèn nên kích thước gọn nhẹ, dễ sử dụng, dễ thay thế, tiết kiệm điện, tuổi thọ cao khoảng (6000 giờ). 
V. Đèn LED. 
- Học sinh lắng nghe, tiếp thu. 

4. Tổng kết và củng cố. 
- Cho học sinh xem các hình ảnh dùng đèn led, đèn compac ở một số nơi. 
- Theo em, ở gia đình chọn loại đèn nào để sử dụng ? vì sao?
 5. Hướng dẫn về nhà: 
- Về nhà học bài. 
- Tìm hiểu thực tiễn một số gia đình đang dùng loại đèn nào? đưa ra phương án và biện pháp tuyên truyền sử dụng đèn tiết kiệm điện năng. 
- §äc vµ xem tr­íc bµi 40 SGK chuÈn bÞ cho bµi thùc hµnh ®Ìn èng huúnh quang. 
TIẾT 40 (Bài 41;42): ĐỒ DÙNG LOẠI ĐIỆN - NHIỆT. BÀN LÀ ĐIỆN, BẾP ĐIỆN VÀ NỒI CƠM ĐIỆN.
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức. 
- Hiểu được cấu tạo, nguyên lý làm việc của đồ dùng loại điện - nhiệt
- Hiểu được cấu tạo, nguyên lý làm việc và cách sử dụng bàn là điện, nồi cơm điện và bếp điện. 
2. Kĩ năng. 
- Kĩ năng quan sát, phân tích kiến thức rút ra kết luận.
- Nhận biết và lựa chọn được một số bàn là điện, bếp điện, nồi cơm tiết kiệm điện. 
3. Thái độ. 	
- Có ý thức sử dụng đúng cách bàn là điện, bếp điện, nồi cơm điện để tiết kiệm điện. 
- Tuyên truyền và vận động mọi người sử dụng bàn là điện, bếp điện, nồi cơm điện phù hợp để tiết kiệm điện năng hiệu quả. 
II. CHUẨN BỊ: 
Giáo viên: 
- Bài giảng Powerpoint trên máy tính xách tay, máy chiếu, màn chiếu
- Tranh vẽ và mô hình đồ dùng loại điện - nhiệt . 
Học sinh: 
- Bàn là điện, nồi cơm điện, bếp điện còn tốt và các bộ phận. 
- Nghiên cứu bài, tìm hiểu các đồ điện loại điện nhiệt. 
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 
1. ổn định: 
2. Kiểm tra bài cũ: 
- Theo em nên chọn loại bóng đèn nào để sử dụng phù hợp và tiết kiệm điện trong gia đình ? 
3. Hoạt động dạy và học
HOẠT ĐỘNG DẠY CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG HỌC CỦA TRÒ - NỘI DUNG
 Hoạt động 1: Giới thiệu bài học
GV: cho HS xem hình ảnh về một số đồ dùng: bàn là, nồi cơm điện, bếp điện  
C¸c lo¹i ®å dïng trªn lo¹i nµo lµ ®å dïng ®iÖn nhiÖt ?
GV nêu mục tiêu cần đạt của bài học

 - Học sinh xem hình ảnh
- Lắng nghe và trả lời câu hỏi

Hoạt động 2: Tìm hiểu loại đồ dùng điện nhiệt. 
-Năng lượng đầu vào và đầu ra của đồ dùng điện- nhiệt là gì ? 
- Nêu cấu tạo và chức năng của dây đốt nóng ?
- Yêu cầu kỹ thuật của dây đốt nóng?
I. Đồ dùng loại điện - nhiệt: 
1. Nguyên lý làm việc: 
Dựa vào tác dụng của dòng điện chạy trong dây đốt (nung) nóng, biến đổi điện năng thành nhiệt năng. 
2. Dây đốt nóng: 
a. Điện trở của dây đốt nóng: 
Trong đó: 
R: Điện trở dây đốt. r: Điện trở suất của vật liệu. 
l: Chiều dài dây đốt. S: Tiết diện dây đốt. 
b. Các yêu cầu kỹ thuật của dây đốt nóng: 
- Dây đốt nóng làm bằng vật liệu dẫn điện tốt, chịu được nhiệt độ cao. 
Hoạt động 3: Tìm hiểu bàn là điện 
-Yêu cầu học sinh quan sát một số bàn là. 
- Chức năng của dây đốt nóng SGK
- Núm điều chỉnh nhiệt độ có ý nghĩa gì ?
- Nguyên lý làm việc của bàn là như nguyên lí chung. 
- Công suất của bàn là điện (từ 300w- 1000w ) nói lên điều gì?
- Cần sử dụng bàn là hợp lí, đảm bảo an toàn và tiết kiệm điện ?
. 
Hoạt động 4: Tìm hiểu bếp điện. 
- Nội dung của bếp điện các em về nhà tìm hiểu. 
- GV: Hiện nay như bếp điện từ, bếp hồng ngoại có nhiều ưu điểm hơn bếp điện. Đặc biệt bếp điện từ tiết kiệm điện nhất trong các loại bếp, các em về tìm hiểu thêm. 
Hoạt động 5: Tìm hiểu nồi cơm điện điện. 
Yêu cầu học sinh quan sát nồi cơm điện. 
 -Nêu cấu tạo của nồi cơm điện ?
- Bên trong ruột nồi cấu tạo như thế nào ?
- So sánh công suất của nồi cơm điện (từ 400w- 1000w ) so với bàn là điện thì loại nào dùng tốn điện hơn ? vì sao ?
- Em có cách nào sử dụng nồi cơm điện hiệu quả tiết kiệm điện ?
- Học sinh đưa ra kết luận: 

III. Bàn là điện. 
1. Cấu tạo: 
Gồm 2 bộ phận chính: dây đốt nóng và vỏ. 
a. Dây đốt nóng
b. Vỏ bàn là
2. Nguyên lý làm việc: 
- Sách giáo khoa. 
3. Các số liệu kỹ thuật: 
P= 300w-1000w. 
- Công suất lớn, sử dụng tốn điện. 
4. Sử dụng: 
- Lau sạch bề mặt kim loại của bàn là trước khi là
- Cài đặt nhiệt độ của bàn là thích hợp cho từng loại vải. 
- Tập trung tất cả đồ cần là một lần để tận dụng sức nóng liên tục của bàn là. 
- Không là đồ vào những giờ cao điểm. 
- Không là quần áo khi đang ướt
- Sử dụng bàn là có bộ điều khiển điện tử sẽ giảm đến 5% điện năng tiêu thụ của bàn là. 
IV. Bếp điện. 
 1. Cấu tạo. 
a. Bếp kiểu hở 
b. Bếp kiểu kín
2. Các số liệu kĩ thuật 
3. Sử dụng. 
- HS lắng nghe, tiếp thu. 
V. Nồi cơm điện 
1. Cấu tạo. 
- Gồm ba phần chính 
a. Vỏ nồi. 
b. Ruột nồi. Thường bên trong có lớp men chống dính. 
c. Dây đốt nóng
2. Các số liệu kĩ thuật
P = 400W- 1000W. 
-Nồi cơm điện sử dụng ít tốn điện hơn bàn là. Vì nồi cơm điện có lớp cách nhiệt nên dữ nhiệt còn bàn là thì không có nên nhiệt tỏa ra ngoài. 
3. Sử dụng. 
- Chỉ nên nấu cơm trước khi ăn khoảng 30 đến 45 phút để hạn chế thời gian hâm nóng. 
- Hạn chế lượng nhiệt ở trong nồi thoát ra một cách ít nhất bằng cách đóng thật khít nắp đập của nồi. 
- Nên nấu cơm bằng nước nóng. 
- Làm sạch đáy nồi (phía bên trong và bên ngoài) và làm sạch mâm nhiệt (tiếp xúc đáy nồi) chính là biện pháp tiết kiệm điện năng trong quá trình sử dụng nồi cơm điện;
- Trước khi nấu phải lau khô bên ngoài ruột nồi ... 
4. Tổng kết và củng cố. 
- GV Hệ thống lại bài giảng. 
- Chọn nồi cơm điện loại nào để tiết kiệm điện năng ?
5. Hướng dẫn về nhà: 
- Về nhà học bài và tìm hiểu thêm cách sử dụng, tuyên truyền mọi người sử dụng tiết kiệm điện. 
- Chuẩn bị cho bài đồ dùng cho bài sau thực hành: động cơ điện - quạt điện. 
BÀI KIỂM TRA 15 PHÚT
I. Đề ra
Câu 1: Sử dụng bàn là điện và nồi cơm điện có cùng công suất thì thiết bị nào tiết kiệm điện hơn ?Vì sao ?
Câu 2: Em có cách nào sử dụng nồi cơm điện hợp lí, tiết kiệm điện ?
II. Đáp án
Câu 1: Bàn là điện và nồi cơm điện có cùng công suất thì sử dụng nồi cơm điện hợp lí sẽ tiết kiệm điện hơn. Vì cấu tạo vỏ nồi cơm điện có hai lớp ở giữa hai lớp có bông thủy tinh cách nhiệt để giữ nhiệt thoát ra ngoài. 
Câu 2: 
 - Chỉ nên nấu cơm trước khi ăn khoảng 30 đến 45 phút để hạn chế thời gian hâm nóng. 
- Hạn chế lượng nhiệt ở trong nồi thoát ra một cách ít nhất bằng cách đóng thật khít nắp đậy của nồi. 
- Nên nấu cơm bằng nước nóng. 
- Làm sạch đáy nồi (phía bên trong và bên ngoài) và làm sạch mâm nhiệt (tiếp xúc đáy nồi) chính là biện pháp tiết kiệm điện năng trong quá trình sử dụng nồi cơm điện;
- Trước khi nấu phải lau khô bên ngoài ruột nồi ... 
Kết quả đánh giá xếp loại bài kiểm tra
Kết quả
Lớp 8A
Thực nghiệm
Lớp 8B
Đối chứng
Lớp 8C
Thực nghiệm
Lớp 8D
Đối chứng
SHS
%
SHS
%
SHS
%
SHS
%
Giỏi (9 – 10)
15
43
5
14
13
38
4
12
Khá (7 - 8)
12
34
7
20
13
38
8
24
Trung bình 
(5 - 6)
8
23
22
63
8
24
21
63
Yêú (5 >)
0
0
1
3
0
0
1
3
Tổng
35
100
35
100
34
100
34
100
 Qua đánh giá bảng trên ta thấy kết quả sử dụng phương tiện trực quan cao hơn hẳn. 
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. KẾT LUẬN. 
a. Những bài học kinh nghiệm. 
Trong quá trình nghiên cứu, cùng sự nỗ lực tìm tòi các tài liệu và các thông tin cập nhật khác bản thân tôi đã nhận thấy vấn đề tiết kiệm năng lượng nói chung và năng lượng điện nói riêng là việc làm cấp bách và mang tính chiến lược lâu dài.Trong quá trình thực hiện áp dụng có một số khó khăn: Phương tiện, thiết bị trực quan của nhà trường còn hạn chế, thiếu các thiết bị mới có nhãn tiết kiệm năng lượng, nếu mua khá đắt tiền, ý thức tiết kiệm điện của học sinh còn thấp, thường ỷ lại người khác. 
Về chương trình nội dung: Nội dung thuộc chương trình SGK còn hạn chế về vấn đề ý thức tiết kiệm điện, nhiều thiết bị, đồ dùng công suất lớn sử dụng trong gia đình ngày càng nhiều thì trong chương trình SGK không có, nếu giáo viên đưa vào giảng dạy sợ lại vi phạm dạy sai nội dung. 
Một số thông tin về những thiết bị mới sáng chế thông minh tiết kiệm điện như đèn LED tài liệu chưa cập nhật chủ yếu nghiên cứu qua mạng thông tin có khi khác nhau. 
b. Ý nghĩa của sáng kiến. 
* Đối với bản thân. 
Trong quá trình thực hiện đề tài này, bản thân tôi đã trau dồi được phương pháp dạy - học theo hướng tích cực, hiểu biết thêm về lí luận phương pháp dạy -học, khảo sát được tình hình sử dụng điện năng ở các hộ gia đình, nhận thức về tiết kiệm của học sinh ở gia đình và tôi đã rút ra được bài học kinh nghiệm sau trong dạy - học: 
+ Dạy tích hợp phải phù hợp với nội dung bài học, đặc điểm tình hình ở mỗi gia đình. Cho học sinh tìm hiểu nguyên nhân và tìm ra giải pháp. 
+ Khi sử dụng phương tiện trực quan vào dạy học thì phải khai thác hết kiến thức ở phương tiện trực quan ( mà tốt hơn hết là để HS tự tìm ra kiến thức), phương tiện trực quan phải sử dụng đúng lúc, đúng chổ. 
* Đối với lĩnh vực bộ môn. 
Trong quá trình áp dụng vào dạy học, tôi thấy sử dụng phương tiện trực quan vào dạy học không chỉ nâng cao hiệu quả ý thức tiết kiệm điện mà còn tăng hứng thú học tập môn Công nghệ cho các em, kết quả học tập được nâng lên. Từ đó các em thích khám phá thêm những điều kỳ diệu của tiến bộ khoa học kĩ thuật và yêu thích môn học hơn. 
* Đối với tập thể. 
Thông qua đề tài này, giáo viên THCS nói chung, giáo viên dạy bộ môn Công nghệ ở trường THCS nói riêng phần nào đã được tháo gỡ những khó khăn vướng mắc khi dạy - học tích hợp tiết kiệm điện, dạy - học bằng phương tiện trực quan, giúp giáo viên thuận tiện trong công tác dạy học theo hướng tích cực, khuyến khích được học sinh tìm tòi nghiên cứu, yêu thích bộ môn áp dụng hiệu quả vào thực tiễn cuộc sống 
* Đối với cộng đồng. 
Khi thực nghiệm đề tài này, học sinh đã hiểu rõ hơn về tình hình sử dụng điện năng ở gia đình, các em đã nhận biết được những việc làm gây lãng phí điện năng ảnh hưởng đến mỗi gia đình và cả xã hội. Qua đề tài này các em đã có suy nghĩ tích cực, có ý thức tiết kiệm điện năng và những việc làm thiết thực có ý nghĩa như: những buổi tuyên truyền về tiết kiệm điện. Những hoạt động và tuyên truyền của các em đã tác động không nhỏ đến nhận thức của người dân
2. KIẾN NGHỊ. 
Với mong muốn nâng cao ý thức tiết kiệm điện năng cho học sinh, mang lại lợi ích cho gia đình, xã hội và thế hệ sau này. Vì thế tôi muốn được cấp trên xem xét và ủng hộ, để đề tài này được nhân rộng hơn, được các bạn bè đồng nghiệp cùng biết đến, cùng bổ sung - góp ý để đưa phương tiện trực quan vào giảng dạy một cách hiệu quả ở môn Công nghệ và các môn học khác nhằm nâng cao chất lượng dạy - học nói chung. 
Tuy nhiên với số năm công tác chưa nhiều, kinh nghiệm bản thân đang còn hạn chế, cho nên trong quá trình nghiên cứu không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong được nghe ý kiến chỉ đạo của cấp trên, ý kiến đóng góp của bạn bè đồng nghiệp. 
+ Tài liệu nghiên cứu: Tài liệu giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thông qua một số môn học và ngoài giờ lên lớp ở THCS ;Sách giáo khoa Công nghệ 8,9; Thông tin chính thống trên internet; Sách giáo viên Công nghệ 8,9; Qua nghiên cứu rút ra kinh nghiệm của bản thân ;Tìm hiểu thực tế tại các siêu thị cách hướng dẫn sử dụng các thiết bị điện trong gia đình. 
Tôi xin chân thành cảm ơn.